Դասի բովանդակությունը.
Բառի ծագում։
Սահմանում։
Սովետական. Էդուարդ Բագրատի Աղայան։ «Հայաստան» Հրատարակչություն, Երեւան, 1976
Գնէլ արքեպիսկոպոս Ճէրէճեան, Փարամազ Կ. Տօնիկեան եւ Արտաշէս Տէր Խաչատուրեան։ Կ. Տօնիկեան եւ Որդիք Հրատարակչատուն, Պէյրութ, 1992։
Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան։ Երեւանի Պետական Համալսարան, Երեւան, 2009։
Oxford Languages (Google)
I am entitled – ինձ հասնում ա, իմ հասանելիքն ա
En-title
Merriam-Webster
Ayn Rand Lexicon
Բնական իրավունք, անօտարելի իրավունքներ
Իրավական իրավունք (legal right), դրական (ավելացվող, տրվող իրավունք), որը կարան նաև փոփոխեն, հեռացնեն։
1948 United Nations Universal Declaration of Human Rights
Իմ կողմից. եթե ծնվել ես, արդեն “իրավացի” ես։ Ազատական մտածողության դրսևորում։
Պարտք ե°ս ինչ-որ մեկին։ Պարտք ե°ս ծնողներիդ։
Իրավունքը սահմանների մասին ա. ինչ ուրիշը չի կարա անի քեզ և հակառակը։
Սրա համար դարերով պայքարել են մարդիկ։
Սահմանները
Սահմանա-դրություն
Մարդը գերագույն արժեք ա ՀՀ-ում։ Իռո°ք։
Պետական կամ այլ շահ անվան տակ մարդու ունեցվածքը կարան խլեն, օրինակ (հս. Պողոտա)։ Գուցե պետք ա խմբագրել ու սարքել “իշխող մարդը գերագույն արժեք ա”??
Ուր են ադրբեջանցի ՀՀ 100.000-ավոր քաղաքացիները։ Մարդ չէի°ն։
Մեր հասարակ8յան ներսում պարտքն ա գովերգվում։ Կոլեկտիվիզմի պարագայում մարդը ստորադաս ա սոցիումին, ազգին, խմբին։
Իրավունքը, հատկ. մարդու իրավունքները, միշտ խոցելի են տոտալ ժողովրդավար8յան և ամեն տիպի կոլեկտիվիզմի դեպքում։ Պարբերաբար գալիս ա ստալին, պուծին, լուկաշեսկու և այլն, և սկսում ա ներսից ուտել էդ ժողովրդավար8նն էլ, մարդու իրավունքներն էլ։
Բարձր քաղաքացիական գիտակց8, գլոբալիզացիա, փոխկապակցված8յան գիտակցում կամ պարտադրում։ ՄԱԿ, Հաագա և այլն։ Սրանք նպաստում են իրավունքի կոնցեպտի տարածմանը։ Բռնապետը, սուբյեկտիվիստները (հայուգեները, օրինակ) միշտ ձգտում են առանձնանալ աշխարհից “հատուկ իրավունքներով”։
“Մին. աշխատավարձի” կամ ասենք “ապահովագրման իրավունք“։ Իսկ եթե 2 կողմն էլ համաձայն են այլ պայմանների°։ Եթե ես չեմ կարող վճարել “մին” գումար, իսկ դիմացինս էլ համաձայն ա ավելի քիչ գումարով աշխատելու°։
Չարաշահումները հնարավոր են, դրանք դատարանով, օրենքով են լուծվում։ Իմ վրա իմ 1-ին գործատուն բղավեց։ Ես դուրս էկա աշխ.-ից 3-րդ ամսին, գոռալուց 1-2 օր հետո։
Սոցիալ. կամ “սոցիումի իրավունք”? Սոցիումը նույն անհատները չե°ն միասին։
ԼՂ հայերն անվտանգ ապրելու իրավունք ունեն, իսկ ՀՀ-ի և նույն ԼՂ-ի ադրբեջանցիները` ո°չ։
“Խմբային իրավունքները” (աշխատողի, բնակչության × մասին, առաքելական քրիստոնյայի և այլն) ստեղծում Մի. ու էթնիկ բախումները` վկա։
Այն Րէնդի լեկցիան։
Կարծիքդ կարաս թողես ներքևում։